Qimet nuk mjaftojnë kundër të ftohtit, lagështisë dhe erës – ja cilat janë rreziqet kryesore të dimrit dhe si t’i mbroni siç duhet kafshët shtëpiake
Kur dimri troket në derë dhe ngricat e para mbulojnë oborret, shumë pronarë të kafshëve shtëpiake besojnë se qentë dhe macet janë natyrshëm të mbrojtur nga temperaturat e ulëta falë qimeve të tyre. Megjithatë, veterinerët paralajmërojnë se ky besim është një nga keqkuptimet më të shpeshta, i cili mund të rrezikojë seriozisht shëndetin e kafshëve.
Edhe pse duket se qimet ofrojnë izolim të mjaftueshëm, kushtet e dimrit krijojnë një kombinim të rrezikshëm të të ftohtit, lagështisë, erës dhe akullit, që asnjë shtresë qimesh nuk mund ta neutralizojë plotësisht. Madje edhe racat që vijnë nga zona të ftohta nuk mund të qëndrojnë gjatë jashtë kur ajri është i akullt, era e shton ndjesinë e të ftohtit ose lagështia mbetet në putra dhe bark.
Kush janë më të rrezikuarit?
Kategoritë më të ndjeshme janë:
- këlyshët dhe macet e vogla,
- kafshët e moshuara,
- kafshët me sëmundje kronike,
- macet me qime të shkurtra,
- kafshët me imunitet të dobësuar.
Tek këto grupe, rreziku rritet ndjeshëm sapo temperaturat bien nën zero, transmeton Telegrafi.
Të ftohtit, dehidratimi dhe shëndeti i putrave
Një nga gabimet më të mëdha gjatë dimrit është supozimi se kafsha “ndihet mirë” jashtë vetëm sepse duket aktive, vrapon në borë apo eksploron ambientin. E vërteta është se edhe qëndrimi i shkurtër në temperatura shumë të ulëta mund të çojë në hipotermi, veçanërisht nëse ka erë ose qimet janë lagur.
Veterinerët theksojnë se kafshët shpesh nuk i shfaqin menjëherë shenjat e shqetësimit, prandaj pronarët gabimisht mendojnë se u është rehat. Pikërisht për këtë arsye rekomandohet shkurtimi i kohës jashtë, sidomos në orët e mëngjesit dhe të mbrëmjes, kur ngricat janë më të forta.
Dimri sjell edhe një problem tjetër shpesh të nënvlerësuar: dehidratimin. Ambientet e ngrohta e thajnë ajrin, ndaj edhe kafshët dehidratohen më shpejt, edhe pse kjo vërehet më pak sesa gjatë verës. Furnizimi i rregullt me ujë të freskët është po aq i rëndësishëm në dimër sa edhe në muajt e nxehtë. Për kafshët që qëndrojnë jashtë, duhet parandaluar ngrirja e ujit në enë. Enët prej qeramike ose plastike janë më të përshtatshme se ato metalike, të cilat ftohen shpejt dhe janë të pakëndshme për përdorim.
Kujdes i veçantë për putrat
Kripërat dhe kimikatet për shkrirjen e akullit, si edhe sipërfaqet e ngrira, mund të shkaktojnë:
- irritime të lëkurës,
- çarje dhe plagë të vogla,
- infeksione,
- shkëputje të pjesëve të jastëkëve të putrave kur akulli ngjitet në lëkurë.
Pas çdo shëtitjeje, putrat dhe barku duhet të pastrohen me kujdes, të hiqen copëzat e akullit, të thahen mirë dhe të kontrollohen për skuqje ose ndjeshmëri. Nëse lëkura është e prirur për çarje, veterineri mund të rekomandojë balsamë mbrojtës, ndërsa për kafshët shumë të ndjeshme ndaj të ftohtit, këpucët mbrojtëse ose çorapet dimërore janë zgjidhje e dobishme.
Aktiviteti dimëror dhe rreziqet e fshehura
Është gabim të mendohet se dimri e zvogëlon automatikisht nevojën për aktivitet. Edhe pse shëtitjet mund të jenë më të shkurtra, kafshëve u duhet patjetër stimulim fizik dhe mendor brenda shtëpisë. Mungesa e aktivitetit mund të çojë në shtim në peshë, ngurtësim të nyjave, nervozizëm, sjellje destruktive dhe ankth. Lodrat interaktive, lojërat me nuhatje, ushtrimet e shkurtra ose pengesat e improvizuara në shtëpi ndihmojnë ndjeshëm në ruajtjen e vitalitetit.
Një tjetër rrezik i fshehur dimëror është antifrizi. Ky lëng ka shije të ëmbël që i tërheq kafshët, por edhe sasi shumë të vogla mund të jenë fatale. Çdo derdhje duhet pastruar menjëherë dhe ambalazhi mbajtur larg tyre. Po ashtu, macet endacake shpesh fshihen në motorët e makinave për të kërkuar ngrohtësi – para ndezjes së automjetit rekomandohet të trokitet lehtë në kapak ose të hapet për pak çaste.
Strehimi i duhur në dimër
Kafshëve që kalojnë kohë jashtë duhet t’u sigurohet strehë e ngrohtë dhe e thatë. Shtëpiza duhet të jetë e izoluar, e ngritur nga toka, e mbrojtur nga era dhe e pajisur me shtresë të thatë. Pëlhurat e lagështa nuk duhen përdorur – kashta ose sana janë izolues shumë më të mirë dhe më të ngrohtë. Edhe në këto kushte, qëndrimi jashtë duhet të kufizohet, ndërsa në mot ekstrem kafsha duhet të futet patjetër brenda.
Veterinerët përfundojnë se çdo kafshë ka prag individual tolerance ndaj të ftohtit, i cili varet nga raca, mosha, gjendja shëndetësore, pesha trupore, trashësia e qimeve dhe zakonet personale. Nëse ju duket se jashtë është tepër ftohtë, ka shumë gjasa që edhe kafshës suaj t’i jetë e pakëndshme. Me vëmendje, përgatitje dhe reagim në kohë, dimri mund të kalojë pa rrezik për miqtë tanë me katër putra. /Telegrafi/
