Një fluturim provë i SpaceX që u ‘shkatërrua’ më pak se dhjetë minuta pas nisjes së tij në janar, vuri në rrezik serioz disa aeroplanë pasagjerësh gjatë fluturimit mbi Karaibe.
Fluturimi i shtatë provë pa ekuipazh i Starship ishte përpjekja e fundit e CEO-së, Elon Musk për ta bërë jetën në Mars realitet dhe u zhvillua disa ditë para se ai të niste Departamentin e Efikasitetit të Qeverisë në Shtëpinë e Bardhë të presidentit Donald Trump.
Dokumentet e Administratës Federale të Aviacionit tani tregojnë rrezikun anësor që shpërthimi i vuri tre fluturime atë mbrëmje, duke përfshirë një udhëtim të JetBlue në San Juan, ekuipazhit të të cilit iu tha se udhëtimi i tyre i mëtejshëm mund të bëhej vetëm ‘me rrezikun tuaj’.
Këto rreziqe përfshinin shpërndarjen e mundshme të mbeturinave nga qielli nëpër Karaibe për gati një orë. Një kontrollues duhej të ndërhynte pasi dy aeroplanë fluturuan shumë afër njëri-tjetrit pas shpërthimit, transmeton Telegrafi.
Të tre aeroplanët mbanin gjithsej 450 persona dhe për fat të mirë arritën të uleshin në mënyrë të sigurt pasi shpallën emergjenca me karburant, dhe udhëtuan nëpër një zonë të përkohshme ndalimi fluturimi, raportoi WSJ.
Kur një kontrollues ajror i tha njërit prej pilotëve të aeroplanëve se do të duhej të shpallnin gjendje emergjente për t’u ulur në San Juan, përgjigjja erdhi: “Në atë rast ne shpallim gjendje emergjente: Mayday. Mayday. Mayday”.
Pas shpërthimit të raketës që Musk postoi në X, “Suksesi është i pasigurt, por argëtimi është i garantuar”.
Për më tepër, FAA pretendoi se SpaceX nuk arriti të telefononte menjëherë një linjë telefonike zyrtare të nevojshme për çdo dështim për të informuar kontrollorët e trafikut ajror.
Në Miami, kontrollorët dëgjuan për mbeturinat nga shpërthimi vetëm nga pilotët që duhej të fluturonin nëpër të.
FAA filloi të hetonte se si të merrej më mirë me mbeturinat e mundshme nga shpërthimet në shkurt, dhe u bë më e vendosur pasi një automjet testimi i SpaceX shpërtheu përsëri në mars.
Megjithatë, shqyrtimi përfundoi në mars, me FAA që pretendonte se kjo ndodhi sepse rekomandimet e tyre ishin zbatuar tashmë dhe duhej të shkonin jashtë SHBA-së për t’u konsultuar me ekspertë të tjerë.
“FAA nuk do të hezitojë të veprojë nëse kërkohen masa shtesë sigurie”, thanë ata në një deklaratë.
Ata do të duhet të jenë aktivë, pasi agjencia ka thënë se dëshiron të kryejë 200 deri në 400 lëshime raketash në vit në të ardhmen, shumë prej të cilave mund të drejtohen nga SpaceX Starship i Musk, një raketë 400 metra e lartë e përshkruar si më e fuqishmja e zhvilluar ndonjëherë.
SpaceX nuk pranoi të komentojë, ndërsa një zëdhënës i JetBlue tha se linja ajrore ishte e sigurt se fluturimet shmangën çdo zonë ku u panë mbeturina.
Anija e gjeneratës së re u nis nga Teksasi në janar dhe fluturoi me sukses për rreth tetë minuta, me kapjen e dytë marramendëse të raketës përforcuese të ekipeve, përpara se të humbiste kontakti. /Telegrafi/
