Djersa e ftohtë mund të paralajmërojë infarkt, infeksion serioz ose çrregullime hormonale – ja kur duhet të kërkoni ndihmë urgjente mjekësore
Djersa e ftohtë zakonisht është një reagim i padëmshëm dhe shfaqet më së shpeshti në gjendje shqetësimi të madh dhe ankthi. Ndjesia e djersitjes së shtuar, sikur pika të akullta po bien mbi lëkurë, në disa situata mund të jetë edhe shenjë për ndihmë të menjëhershme mjekësore. Djersitja është mënyra se si trupi rregullon temperaturën, ftohet përmes avullimit të ujit dhe kripërave dhe është thelbësore për termorregullimin, sidomos gjatë aktivitetit të fortë fizik dhe në temperatura të larta. Djersitja është gjithashtu një reagim i trupit ndaj situatave stresuese, por edhe pasojë e një sërë gjendjesh të ndryshme shëndetësore.
Reagim ndaj infeksionit
Djersitja është një mënyrë natyrale me të cilën trupi rregullon temperaturën dhe përpiqet të ftohet në kushte të temperaturave të larta të ajrit. Nga ana tjetër, djersa e ftohtë kur djersitemi edhe pse nuk është nxehtë, është një reagim i shpeshtë i trupit ndaj infeksioneve dhe sëmundjeve, thotë dr. Kolton Reding.
Stresi dhe ankthi: Djersa e ftohtë është kryesisht pasojë e ankthit të shtuar, shqetësimeve të vazhdueshme dhe pritjes së “më të keqes”. Kur jemi shumë ankthiozë dhe të trazuar, mund të shfaqet djersitje e shtuar edhe kur ndiejmë ftohtë.
Sëmundjet: Djersa e ftohtë është shpesh shenjë e luftës së trupit kundër infeksionit. Ftohja, gripi, pneumonia dhe tuberkulozi mund të shkaktojnë ndjesi ftohjeje dhe djersitje të shtuar. Për shembull, për infeksionin me HIV dhe tuberkulozin është karakteristike djersitja e ftohtë gjatë natës.
Ndryshimet hormonale: Ndryshimet në nivelin e hormoneve, veçanërisht te gratë, mund të shkaktojnë djersë të ftohtë. Këto shqetësime mund të shfaqen gjatë perimenopauzës, menopauzës, shtatzënisë ose si pasojë e çrregullimeve të funksionit të gjëndrës tiroide.
Niveli i ulët i sheqerit në gjak: Kur niveli i sheqerit në gjak bie shumë, trupi mund të reagojë me hipoglikemi. Përveç dridhjeve dhe marramendjes, hipoglikemia mund të shkaktojë edhe djersë të ftohtë. Vlerat normale të sheqerit në gjak esëll janë nga 3.9 deri në 6.1 mmol/l. Hipoglikemia është gjendje në të cilën niveli i sheqerit në gjak është më i ulët se 3.7 mmol/l. Kjo gjendje është shumë serioze dhe mund të çojë në humbje të vetëdijes dhe, në rastet më të rënda, në përfundim fatal.
Ndryshimet e presionit të gjakut: Rëniet e papritura të tensionit, si te hipotensioni ortostatik (rënia e presionit gjatë ngritjes në këmbë), mund të shfaqen me djersë të ftohtë. Hipotensioni ortostatik (ose postural) është rënia e menjëhershme e presionit të gjakut gjatë ngritjes nga pozicioni shtrirë ose ulur, e shoqëruar me marramendje, dobësi, turbullim të shikimit dhe humbje të shkurtër të vetëdijes, për shkak se truri nuk furnizohet mjaftueshëm me gjak. Simptomat kalojnë pas shtrirjes së sërishme; kjo gjendje është e shpeshtë, veçanërisht te të moshuarit, dhe mund të shkaktohet nga dehidratimi, medikamentet ose sëmundjet e sistemit nervor apo të zemrës.
Shoku: Në situata stresi ekstrem ose traume, trupi mund të hyjë në gjendje shoku, duke shkaktuar simptoma si djersa e ftohtë, rrahje të shpejta të zemrës dhe zbehje të lëkurës. Shoku është pasojë e furnizimit të pamjaftueshëm të indeve dhe organeve me oksigjen dhe lëndë ushqyese, për shkak të çrregullimeve të qarkullimit të gjakut. Nuk është sëmundje, por reagim i trupit ndaj stimujve të rëndë që prishin ekuilibrin e tij (homeostazën).
Medikamentet: Disa barna, si antidepresivët, opioidët dhe disa medikamente për diabetin, mund të shkaktojnë djersitje si efekt anësor. Nëse vërejmë këtë reagim dhe kohët e fundit kemi filluar një terapi të re, këshillohet të kontaktojmë mjekun.
Sëmundjet kardiovaskulare: Sëmundjet e zemrës, përfshirë edhe infarktin e miokardit, mund të shkaktojnë ndjesi të djersës së ftohtë. Gjatë infarktit, trupi përpiqet të përballojë stresin dhe furnizimin e reduktuar me oksigjen dhe lëndë ushqyese. Simptomat më të shpeshta janë dhimbja në gjoks, gulçimi dhe ndjesia e marramendjes.
Dehidratimi: Kur trupi humb më shumë lëngje sesa merr, mund të ndodhë dehidratimi, i shoqëruar me ndjesi të të ftohtit dhe djersë të ftohtë.
Personat e moshuar e rregullojnë më pak në mënyrë efikase temperaturën e trupit, prandaj tek ata djersa e ftohtë mund të shfaqet më shpesh si reagim ndaj sëmundjeve, medikamenteve ose ndryshimeve hormonale. Ata gjithashtu kanë më shpesh sëmundje të zemrës, diabet ose çrregullime neurologjike, të cilat rrisin rrezikun për djersitje të ftohtë, transmeton Telegrafi.
Kur duhet të kërkojmë ndihmë mjekësore?
Në shumicën e rasteve, djersa e ftohtë është e padëmshme dhe kalon pasi largohet shkaku ose faktori nxitës. Megjithatë, ka situata kur ajo mund të tregojë një problem më serioz.
Nëse djersa e ftohtë shoqërohet me dhimbje në gjoks, vështirësi në frymëmarrje ose ndjesi se do të humbni vetëdijen, dikush duhet të thërrasë menjëherë ndihmën e shpejtë, që të bëhet vlerësimi dhe trajtimi urgjent. Këto simptoma mund të jenë shenjë e infarktit të zemrës, insultit në tru ose gjendjeve të tjera serioze, thotë dr. Reding.
Kur duhet të caktojmë vizitë te mjeku i familjes?
Në situatat në vijim, do të ishte e këshillueshme të kontaktojmë mjekun. Mund të jetë pasojë e stresit të shtuar, por shkakun e saktë mund ta përcaktojë vetëm mjeku pas ekzaminimeve dhe diagnostikimit.
• Djersitje e ftohtë e shpeshtë pa shkak të dukshëm.
• Djersitje e ftohtë që pengon aktivitetet e përditshme ose cilësinë e jetës.
• Shfaqja e simptomave të reja ose të pashpjegueshme krahas djersës së ftohtë, si humbje e papritur e peshës trupore, ndryshime në jashtëqitje ose temperaturë kronike.
Mënyra për parandalimin e djersës së ftohtë
Edhe pse jo të gjithë shkaktarët e djersës së ftohtë mund të parandalohen, ekzistojnë disa mënyra për ta kontrolluar pjesërisht këtë shqetësim. Këshillohet të konsumojmë sasi të mjaftueshme lëngjesh gjatë gjithë ditës, veçanërisht ujë, për të parandaluar dehidratimin që mund të shkaktojë djersë të ftohtë. Vishuni në përputhje me motin: gjatë kohës së nxehtë, zgjidhni veshje të lehta dhe të ajrosshme për ta ndihmuar trupin të ftohet dhe për të ulur rrezikun e djersitjes së tepruar.
Shmangni faktorët nxitës: Identifikoni dhe shmangni faktorët që mund të shkaktojnë djersë të ftohtë, si ushqimet pikante, kafeina, alkooli dhe situatat stresuese.
Stil jetese i shëndetshëm: Ushqehuni në mënyrë të balancuar, ushtrohuni rregullisht dhe flini mjaftueshëm për të përforcuar shëndetin e përgjithshëm dhe për të ulur gjasat e djersës së ftohtë.
Menaxhimi i stresit: Praktikoni teknika për uljen e stresit, si frymëmarrja e thellë, meditimi ose joga, për të parandaluar djersitjen e ftohtë të shkaktuar nga stresi.
Ndjekja e terapisë: Jini të vetëdijshëm për barnat që merrni dhe efektet e tyre të mundshme anësore, përfshirë djersën e ftohtë. Nëse e vëreni këtë simptomë gjatë përdorimit të një medikamenti, bisedoni me mjekun për alternativa ose përshtatje të terapisë.
Trajtimi i sëmundjeve bazë: Diabeti ose sëmundjet kardiake mund të ndikojnë në shfaqjen më të theksuar të djersës së ftohtë. /Telegrafi/
