Maqedonia kryeson listën si vendi më i ndotur në Evropë, sipas të dhënave nga harta e Agjencisë Evropiane të Mjedisit, e cila gjurmon indeksin e cilësisë së ajrit në vendet evropiane.
Sipas këtyre të dhënave, Maqedonia është në kategorinë më të keqe kur bëhet fjalë për përqendrimet e grimcave PM2.5 dhe PM10, me ndotje jashtëzakonisht të lartë të ajrit.
Përqendrimet e matura të PM2.5 në vend janë disa herë mbi kufirin maksimal të lejuar prej 25 mikrogramësh për metër kub, gjë që përbën një rrezik serioz për shëndetin e popullsisë. Këto grimca janë ndër ndotësit më të rrezikshëm, pasi ato depërtojnë lehtësisht thellë në mushkëritë dhe qarkullimin e gjakut të njerëzve.
Edhe pse Maqedonia u rendit e 59-ta nga 180 vende në botë sipas Indeksit të Performancës Mjedisore vitin e kaluar, situata e cilësisë së ajrit mbetet shqetësuese. Sipas renditjes së ndotjes së ajrit, vendi ishte vetëm i 128-ti, gjë që tregon një hendek serioz midis politikave formale mjedisore dhe situatës reale në terren.
Ndotja nga grimcat në vend buron kryesisht nga djegia e naftës, derivateve të naftës dhe qymyrit, thotë profesori Trajçe Stafilov nga Instituti i Kimisë. Sipas tij, këto burime janë ndër faktorët kryesorë për përqendrime të larta të grimcave PM në ajër, veçanërisht në dimër.
“Që nga viti 2002, çdo pesë vjet ne kemi kryer hulumtime mbi ndotjen e ajrit, veçanërisht në rajonet ku ka ndotje historike industriale përmes biomonitorimit me myshqe duke marrë mostra nga të njëjtat vende për të ndjekur trendet. Prania e kadmiumit, plumbit, zinkut, të cilat janë rezultat i punës së Shkritores së Velesit, minierave në pjesën lindore të vendit, Jugohrom dhe Makstil, po shqyrtohet. Mund të konfirmojmë se ndotja që vumë re në fillim të hulumtimit ishte e pranishme edhe në vitin 2020. Ne morëm mostra këtë vit dhe aktualisht po i analizojmë ato, por nuk presim ndryshime të mëdha”, tha Stafilov në një forum shkencor të organizuar nga Shoqata Ekologjike e Maqedonisë.
